Asertywność dla wielu z nas jest ciężką sztuką. Nie umiemy odmawiać, nawet jeśli czujemy, że spełnienie prośby będzie dla nas bardzo męczące lub praktycznie niewykonalne. Musimy jednak zrozumieć, że zgadzanie się na wszystko nie prowadzi do niczego dobrego.

Na pewno znasz kogoś, kto przez cały dzień jest pogrążony pracą, a i tak nie wyrabia się ze swoimi obowiązkami. Być może to właśnie Ty jesteś tą osobą. Chcesz dowiedzieć się, dlaczego tak się dzieje? Bardzo prawdopodobne jest to, że usiłujesz pomóc wszystkim, tylko nie sobie. Po pewnym czasie może okazać się, że przejąłeś za dużo obowiązków innych osób i nie masz już czasu, ani siły na swoje. No bo jak odmówić, skoro o pomoc prosi nas ktoś znajomy, ktoś, kogo lubimy?

Za dużo obowiązków na raz

Musisz zrozumieć jedno – jeśli zgadzasz się na jakąś rzecz, jednocześnie odrzucasz inną. Doba każdej osoby trwa 24 godziny i nie jesteś w stanie tego w żaden sposób zmienić. Z tego względu, jeśli zdecydujesz się poświęcić czas na wykonanie rzeczy X, nie jesteś w stanie w tym samym czasie zajmować się rzeczą Y. A co jeśli to właśnie rzecz Y jest ważniejsza i, mimo że o tym wiemy, odstawiamy ją na dalszy plan? I to tylko dlatego, że o rzecz X poprosił nas ktoś inny, a my nie umieliśmy powiedzieć mu NIE?

Brak asertywności jest jednym z głównych powodów utraty kontroli i ciągłego przemęczenia. W końcu, jak masz zaplanować przebieg swojego dnia, skoro w połowie jakiejś czynności może przybiec kolega i poprosić Cię o pomoc? Ty, nawet jeśli wiesz, że nie masz czasu na spełnienie jego prośby, zgodzisz się na nią. Jego problem będzie załatwiony, a Tobie pojawi się kolejna zaległa rzecz do wykonania. Jedyne co dzięki temu zyskasz to zestresowanie. A stres nie tylko przeszkadza w koncentracji, ale jest także szkodliwy dla naszego zdrowia.

Jeżeli zacznie przeszkadzać Ci taka sytuacja, być może będziesz unikać tych, którzy proszą Cię o pomoc. Oni, przyzwyczajeni do tego, że zawsze mogą na Ciebie liczyć, zamiast spróbować wykonać pracę samodzielnie, zmarnują czas na szukanie Ciebie. Jeśli Cię znajdą, po raz kolejny nie będziesz w stanie odmówić. Będziesz na siebie zły, ale zatrzymasz to w sobie. Do czasu, aż w końcu nie wytrzymasz i eksplodujesz. A wtedy może zdarzyć się tak, że swoją złość wylejesz na niewinną osobę na przykład ekspedientkę w sklepie lub swoje dziecko, które po szkole chce się z Tobą pobawić.

Co jest trudnego w odmawianiu?

Nie umiemy odmawiać, ponieważ boimy się, że urazimy kogoś, kto prosi nas o pomoc. Nie chcemy, żeby osoba ta przestała nas lubić. Zwłaszcza jeśli sytuacja odbywa się w małej grupie osób. Wtedy obawiamy się tego, że wszyscy się od nas odwrócą. Kolejną częstą przyczyną jest to, że lubimy wychodzić na bohaterów. Jeśli ktoś prosi nas o pomoc, czujemy się dobrze, ponieważ myślimy, że według tej osoby, umiemy zrobić coś, czego ona nie potrafi. Nie wiemy jednak, że bardzo często takie prośby są zwykłą manipulacją. W wielu przypadkach znacznie bardziej pomoglibyśmy danej osobie, jeśli pozwolilibyśmy jej na wzięcie odpowiedzialności za jej własne sprawy.

Wielu z nas ma problemy z odmawianiem, ponieważ takie wartości wpoili nam rodzice w dzieciństwie. Nie mogliśmy nie zgodzić się z ich zdaniem, czy przestawić swojego punktu widzenia. Nie są to jednak dobre metody wychowawcze i jak widać, ich skutki możemy odczuwać nawet jako dorośli. Pamiętaj jednak, że sytuacje te dzieli wiele lat, a ty nie jesteś już dzieckiem, które zostanie skarcone za posiadanie własnego zdania.

Jeżeli należysz do osób, które nie umieją odmawiać, jesteśmy pewni, że zdajesz sobie sprawę z tego, jak negatywnie wpływa to na Ciebie i Twoje obowiązki. Prawdopodobnie w większości sytuacji, wiesz o tym, że nie powinieneś się zgadzać. Nie wiesz jedynie jak to zrobić. Nie martw się, każdy może nauczyć się mówienia NIE.

Jak i dlaczego warto nauczyć się asertywności?

Przede wszystkim nie możesz czuć się jak egoista, jeśli zamierzasz skupić się na sobie. Tak naprawdę odmawianie jest przejawem dojrzałości, zdawania sobie sprawy z własnej wartości i wagi naszych obowiązków. Będąc asertywnym, zyskasz także szacunek innych osób. Jak zatem wygląda asertywna odmowa?

Asertywna odmowa polega na tym, że jasno wyrażamy swój sprzeciw. Musimy wytłumaczyć rozmówcy, dlaczego nie zgadzamy się na daną prośbę. Dzięki temu lepiej zrozumie nasz punkt widzenia, a naszej odmowy nie odbierze personalnie. Do uzasadnienia warto wykorzystywać słowa takie jak „nie chcę” lub „postanowiłem”, a nie „chciałbym”, „wydaje mi się”. Te drugie, sugerują, że nie jesteś w stu procentach pewny swojej decyzji i być może da się namówić Cię na jej zmianę.

Jeśli chcesz nauczyć się odmawiania, musisz spełnić kilka kroków. Najważniejszym z nich jest zdanie sobie sprawy z własnej wartości. Ustal swoje cele i dążenia. Jeśli będziesz wiedział, dlaczego wykonujesz dane czynności, zaczniesz zdawać sobie sprawę z ich wagi i nie pozwolisz tak łatwo ich przełożyć. Określ także, kiedy powinieneś odmawiać, a kiedy warto się na coś zgodzić. Pamiętaj też, że nauka zawsze zajmuje czas. Dotyczy to również nauki odmawiania. Poświęć czas na mówienie słowa NIE, a im dłużej będziesz to robił, tym łatwiej będzie ci odmawiać.

Dzięki nauce asertywności możesz naprawdę wiele zyskać. Po pierwsze, zmniejszysz liczbę konfliktów w swoim życiu i polepszysz swoją komunikację z innymi. Zyskasz więcej pewności siebie i lepiej zrozumiesz swoje potrzeby. Ograniczysz także niepotrzebny stres i przemęczenie. Dzięki temu będziesz łatwiej spał i staniesz się szczęśliwszym człowiekiem.

Mamy nadzieję, że teraz łatwiej będzie Ci powiedzieć słowo NIE. Pamiętaj także, że nie chodzi nam o to, byś w każdej możliwej sytuacji odmawiał. Jeśli chcesz komuś pomóc i masz na to czas, śmiało. Jednak jeśli Twoja pomoc ma być wymuszona i wiązać się z poświęceniem czasu, którego w obecnej chwili nie posiadasz, powinieneś powiedzieć kategoryczne NIE.